Η δημόσια και πολιτική ζωή της χώρας μας έχει κυριολεκτικά βραχυκυκλωθεί για τον απλούστατο λόγο ότι η πολιτική μας σκέψη έχει εγκλωβιστεί σε λάθος στερεότυπα. Σήμερα θα θίξω δύο από αυτά:
Πρώτο στερεότυπο: ΟΙ ΣΩΣΤΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΙΛΑΪΚΕΣ!
Το στερεότυπο αυτό, όσο κι αν έχει πλέον κυριαρχήσει στη σκέψη μας, είναι παράλογο και εσφαλμένο. Και για να γίνω πιο κατανοητός αναφέρω ένα παράδειγμα. Όλοι μιλάμε για το «ασφαλιστικό», θεωρώντας το ως το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας μας. Και έχουμε πειστεί ότι η επίλυσή του περνάει μέσα από τη γνωστή συνταγή: «αύξηση ορίου συνταξιοδότησης, μείωση συντάξεων, αύξηση εισφορών»! Μέγα λάθος!
Για όσους δεν γνωρίζουν πρέπει να αναφέρουμε πως:
Α) η περιουσία των ασφαλιστικών ταμείων μας (σε κινητές και ακίνητες αξίες) είναι τεράστια.
Β) αν την περιουσία αυτή καθώς και το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών διαχειρίζονταν μια ιδιωτική εταιρεία, όχι μόνο δεν θα είχε ελλείμματα, αλλά θα συσσώρευε και αμύθητα κέρδη!
Με ποια λογική λοιπόν θα μας επιβάλει ο κάθε Υπουργός σειρά αντιλαϊκών μέτρων και γιατί εμείς να είμαστε υποχρεωμένοι να τα ανεχθούμε, τη στιγμή που με σωστή διαχείριση του υφιστάμενου πλούτου μπορεί το πρόβλημα να αντιμετωπιστεί ικανοποιητικά;
Βέβαια, γεννάται εύλογα το ερώτημα: και γιατί επιτέλους δεν αξιοποιείται η περιουσία των ασφαλιστικών ταμείων; Τόσο δύσκολο είναι;
Δύσκολο δεν είναι. Αλλά βασικός υπεύθυνος είναι το σύστημα διακυβέρνησης της χώρας μας! Ένα παράδειγμα: στον τελευταίο ανασχηματισμό άλλαξε, όπως ξέρουμε, ο Υπουργός Υγείας. Ο νέος φρόντισε να αντικαταστήσει τις διοικήσεις όλων σχεδόν των οργανισμών και υπηρεσιών που είχε διορίσει ο προκάτοχός του. Παρά τις εύλογες διαμαρτυρίες αρκετών από αυτούς που ζητήσουν να μάθουν, τουλάχιστον, την αιτία της απομάκρυνσής τους. «Τι κάναμε λάθος» έλεγαν «και στο κάτω της γραφής στο ίδιο κόμμα ανήκουμε»!
Το φαινόμενο αυτό, όσο κι αν σήμερα μας φαίνεται «φυσιολογικό», είναι μία από τις βασικότερες αιτίες της κακοδαιμονίας μας. Αυτοί που διορίζονται για να διαχειριστούν τα χρήματά μας (διοικητές ΙΚΑ κλπ) γνωρίζουν πολύ καλά ότι έχουν ημερομηνία λήξεως. Όχι μόνο αν αλλάξει κυβέρνηση αλλά κι αν αλλάξει ο αρμόδιος Υπουργός της ίδιας κυβέρνησης. Έχουν δηλαδή συνδέσει την τύχη τους με την παρουσία συγκεκριμένου πολιτικού προσώπου στον υπουργικό θώκο. Και θα διατηρούν το δικό τους αξίωμα όσο ο φίλος τους Υπουργός παραμένει στη θέση του. Για ποιον, λοιπόν, λόγο να ενδιαφερθούν για την επίλυση των προβλημάτων του οργανισμού που διοικούν; Μήπως θα αναγνωρίσει κανένας τις προσπάθειες ή το έργο τους; Μήπως θα τους συγχαρεί ή θα τους επιβραβεύσει ηθικά και υπηρεσιακά; Ασφαλώς όχι! Αμέσως μόλις αλλάξει ο Υπουργός θα απομακρυνθούν κι αυτοί από τη θέση τους! Κι έτσι αδιαφορούν για τα πάντα και ασχολούνται μόνο με το πώς θα βολέψουν κάποιον συγγενή τους, πώς θα κάνουν οι ίδιοι καμία «αρπαχτή» ή, στην καλύτερη περίπτωση, πώς θα κάνουν ρουσφέτια (σε βάρος πάντα του οργανισμού που διοικούν) για να εξασφαλίσουν κάποιες προσωπικές ψήφους στις ερχόμενες εκλογές…
Δεύτερο στερεότυπο: ΓΙΑ ΝΑ ΒΕΛΤΙΩΘΟΥΝ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΧΡΗΜΑΤΑ.
Κι αυτό λάθος. Κατά την άποψή μου τα χρήματα που διαθέτει το κράτος μας για παιδεία, υγεία, άμυνα κλπ είναι ήδη πολλά και πάντως αρκετά για να απολαμβάνουμε καλύτερες υπηρεσίες από τις σημερινές.
Η βελτίωση των παρεχόμενων δημόσιων υπηρεσιών μπορεί κάλλιστα να επιτευχθεί με τους υπάρχοντες πόρους. Χρειάζονται όμως αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που θα φέρουν τη σφραγίδα της φαντασίας, της έμπνευσης και του οραματισμού. Όχι ανακύκλωση των «λύσεων» που κυκλοφορούν στην «πολιτική πιάτσα» τα τελευταία τριάντα χρόνια.
Αξίζει και στο σημείο αυτό να φέρουμε ένα παράδειγμα από τον χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Το προσχέδιο που κατέθεσε προ ημερών η Υπουργός δεν αποτελεί τίποτα περισσότερο από μια φτηνή αντιγραφή του ν. 815 του 1978! Καμιά νέα ιδέα, τίποτα πιο φρέσκο και πιο σύγχρονο. Λες και τα μυαλά των «σοφών» έχουν αδειάσει (ή μήπως πράγματι είναι άδεια;). Και το χειρότερο: τα μέτρα αυτά κινούνται σε μια αυταρχική κατεύθυνση με απλές δόσεις εντατικοποίησης που καμιά σχέση δεν έχουν με την πραγματικότητα και, το σπουδαιότερο, κανένα από τα μέτρα αυτά δεν συμβάλει στην αναβάθμιση των σπουδών. Κι εδώ οι λύσεις υπάρχουν και είναι ανέξοδες…
Αναρωτήθηκε κανείς γιατί τα αμφιθέατρα των πρωτοετών τις πρώτες μέρες είναι ασφυκτικά γεμάτα και στη συνέχεια αδειάζουν απότομα; Οι στενοκέφαλοι υποστηριχτές των αυταρχικών λύσεων έχουν έτοιμη την εξήγηση: οι φοιτητές είναι τεμπέληδες και προτιμούν τις καφετέριες και το φλερτ! Έτοιμη, βέβαια, έχουν και τη λύση: να καθιερώσουμε τις υποχρεωτικές παρουσίες των φοιτητών στις παραδόσεις! Προτείνουν δηλαδή το αναγκαστικό γέμισμα των αμφιθεάτρων με ένα κοπάδι φοιτητές που θα χασμουριέται, θα παίζει τρίλιζα, θα διαβάζει «αποδυτηριάκια» κλπ. Οι στενοκέφαλοι εισηγητές του αυταρχισμού δεν μπορούν να δουν το αυτονόητο: ο παραδοσιακός τρόπος παράδοσης των παν/κών μαθημάτων έχει πεθάνει οριστικά. Η εικόνα του καθηγητή που μιλάει διαρκώς επί ώρες μπροστά σε ένα παθητικό ακροατήριο ούτε ανεκτή είναι ούτε ταιριάζει στη φύση και το ρόλο των ΑΕΙ. Το ίδιο ξεπερασμένος είναι και ο τρόπος των εξετάσεων. Η απομνημόνευση ύλης που την επόμενη μέρα ξεχνιέται, το κυνήγι των σημειώσεων και των SOS, τα σκονάκια, οι αντιγραφές κλπ μάς παραπέμπουν σε άλλες εποχές! Ποιος θα έχει το θάρρος να τα αλλάξει όλ’ αυτά συθέμελα; Να μετατρέψει τις παραδόσεις των μαθημάτων σε ανοιχτούς χώρους διαλόγου, προβληματισμού και αντιπαράθεσης επιχειρημάτων, απόψεων, λύσεων; Ποιος θα αντικαταστήσει το ανόητο σημερινό εξεταστικό σύστημα με ένα άλλο που το βάρος θα πέφτει στην έρευνα, στη συγγραφή εργασιών, στην εισήγηση και υποστήριξη απόψεων επί συγκεκριμένων θεμάτων; Ποιος θα επιχειρήσει να μετατρέψει τους άβουλους φοιτητές από «κυνηγούς του 5» σε επιστήμονες; Κι όλ’ αυτά όχι με εντολές και απαγορεύσεις αλλά μέσα από ένα σύστημα παραδόσεων και εξετάσεων που θα μοιάζει περισσότερο με παιχνίδι; Που θα «κρατά» τον φοιτητή στους πανεπιστημιακούς χώρους και δεν θα τον «στέλνει» στις γειτονικές καφετέριες; ΠΟΙΟΣ;
Ταξιάρχης
Πρώτο στερεότυπο: ΟΙ ΣΩΣΤΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΙΛΑΪΚΕΣ!
Το στερεότυπο αυτό, όσο κι αν έχει πλέον κυριαρχήσει στη σκέψη μας, είναι παράλογο και εσφαλμένο. Και για να γίνω πιο κατανοητός αναφέρω ένα παράδειγμα. Όλοι μιλάμε για το «ασφαλιστικό», θεωρώντας το ως το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας μας. Και έχουμε πειστεί ότι η επίλυσή του περνάει μέσα από τη γνωστή συνταγή: «αύξηση ορίου συνταξιοδότησης, μείωση συντάξεων, αύξηση εισφορών»! Μέγα λάθος!
Για όσους δεν γνωρίζουν πρέπει να αναφέρουμε πως:
Α) η περιουσία των ασφαλιστικών ταμείων μας (σε κινητές και ακίνητες αξίες) είναι τεράστια.
Β) αν την περιουσία αυτή καθώς και το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών διαχειρίζονταν μια ιδιωτική εταιρεία, όχι μόνο δεν θα είχε ελλείμματα, αλλά θα συσσώρευε και αμύθητα κέρδη!
Με ποια λογική λοιπόν θα μας επιβάλει ο κάθε Υπουργός σειρά αντιλαϊκών μέτρων και γιατί εμείς να είμαστε υποχρεωμένοι να τα ανεχθούμε, τη στιγμή που με σωστή διαχείριση του υφιστάμενου πλούτου μπορεί το πρόβλημα να αντιμετωπιστεί ικανοποιητικά;
Βέβαια, γεννάται εύλογα το ερώτημα: και γιατί επιτέλους δεν αξιοποιείται η περιουσία των ασφαλιστικών ταμείων; Τόσο δύσκολο είναι;
Δύσκολο δεν είναι. Αλλά βασικός υπεύθυνος είναι το σύστημα διακυβέρνησης της χώρας μας! Ένα παράδειγμα: στον τελευταίο ανασχηματισμό άλλαξε, όπως ξέρουμε, ο Υπουργός Υγείας. Ο νέος φρόντισε να αντικαταστήσει τις διοικήσεις όλων σχεδόν των οργανισμών και υπηρεσιών που είχε διορίσει ο προκάτοχός του. Παρά τις εύλογες διαμαρτυρίες αρκετών από αυτούς που ζητήσουν να μάθουν, τουλάχιστον, την αιτία της απομάκρυνσής τους. «Τι κάναμε λάθος» έλεγαν «και στο κάτω της γραφής στο ίδιο κόμμα ανήκουμε»!
Το φαινόμενο αυτό, όσο κι αν σήμερα μας φαίνεται «φυσιολογικό», είναι μία από τις βασικότερες αιτίες της κακοδαιμονίας μας. Αυτοί που διορίζονται για να διαχειριστούν τα χρήματά μας (διοικητές ΙΚΑ κλπ) γνωρίζουν πολύ καλά ότι έχουν ημερομηνία λήξεως. Όχι μόνο αν αλλάξει κυβέρνηση αλλά κι αν αλλάξει ο αρμόδιος Υπουργός της ίδιας κυβέρνησης. Έχουν δηλαδή συνδέσει την τύχη τους με την παρουσία συγκεκριμένου πολιτικού προσώπου στον υπουργικό θώκο. Και θα διατηρούν το δικό τους αξίωμα όσο ο φίλος τους Υπουργός παραμένει στη θέση του. Για ποιον, λοιπόν, λόγο να ενδιαφερθούν για την επίλυση των προβλημάτων του οργανισμού που διοικούν; Μήπως θα αναγνωρίσει κανένας τις προσπάθειες ή το έργο τους; Μήπως θα τους συγχαρεί ή θα τους επιβραβεύσει ηθικά και υπηρεσιακά; Ασφαλώς όχι! Αμέσως μόλις αλλάξει ο Υπουργός θα απομακρυνθούν κι αυτοί από τη θέση τους! Κι έτσι αδιαφορούν για τα πάντα και ασχολούνται μόνο με το πώς θα βολέψουν κάποιον συγγενή τους, πώς θα κάνουν οι ίδιοι καμία «αρπαχτή» ή, στην καλύτερη περίπτωση, πώς θα κάνουν ρουσφέτια (σε βάρος πάντα του οργανισμού που διοικούν) για να εξασφαλίσουν κάποιες προσωπικές ψήφους στις ερχόμενες εκλογές…
Δεύτερο στερεότυπο: ΓΙΑ ΝΑ ΒΕΛΤΙΩΘΟΥΝ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΧΡΗΜΑΤΑ.
Κι αυτό λάθος. Κατά την άποψή μου τα χρήματα που διαθέτει το κράτος μας για παιδεία, υγεία, άμυνα κλπ είναι ήδη πολλά και πάντως αρκετά για να απολαμβάνουμε καλύτερες υπηρεσίες από τις σημερινές.
Η βελτίωση των παρεχόμενων δημόσιων υπηρεσιών μπορεί κάλλιστα να επιτευχθεί με τους υπάρχοντες πόρους. Χρειάζονται όμως αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που θα φέρουν τη σφραγίδα της φαντασίας, της έμπνευσης και του οραματισμού. Όχι ανακύκλωση των «λύσεων» που κυκλοφορούν στην «πολιτική πιάτσα» τα τελευταία τριάντα χρόνια.
Αξίζει και στο σημείο αυτό να φέρουμε ένα παράδειγμα από τον χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Το προσχέδιο που κατέθεσε προ ημερών η Υπουργός δεν αποτελεί τίποτα περισσότερο από μια φτηνή αντιγραφή του ν. 815 του 1978! Καμιά νέα ιδέα, τίποτα πιο φρέσκο και πιο σύγχρονο. Λες και τα μυαλά των «σοφών» έχουν αδειάσει (ή μήπως πράγματι είναι άδεια;). Και το χειρότερο: τα μέτρα αυτά κινούνται σε μια αυταρχική κατεύθυνση με απλές δόσεις εντατικοποίησης που καμιά σχέση δεν έχουν με την πραγματικότητα και, το σπουδαιότερο, κανένα από τα μέτρα αυτά δεν συμβάλει στην αναβάθμιση των σπουδών. Κι εδώ οι λύσεις υπάρχουν και είναι ανέξοδες…
Αναρωτήθηκε κανείς γιατί τα αμφιθέατρα των πρωτοετών τις πρώτες μέρες είναι ασφυκτικά γεμάτα και στη συνέχεια αδειάζουν απότομα; Οι στενοκέφαλοι υποστηριχτές των αυταρχικών λύσεων έχουν έτοιμη την εξήγηση: οι φοιτητές είναι τεμπέληδες και προτιμούν τις καφετέριες και το φλερτ! Έτοιμη, βέβαια, έχουν και τη λύση: να καθιερώσουμε τις υποχρεωτικές παρουσίες των φοιτητών στις παραδόσεις! Προτείνουν δηλαδή το αναγκαστικό γέμισμα των αμφιθεάτρων με ένα κοπάδι φοιτητές που θα χασμουριέται, θα παίζει τρίλιζα, θα διαβάζει «αποδυτηριάκια» κλπ. Οι στενοκέφαλοι εισηγητές του αυταρχισμού δεν μπορούν να δουν το αυτονόητο: ο παραδοσιακός τρόπος παράδοσης των παν/κών μαθημάτων έχει πεθάνει οριστικά. Η εικόνα του καθηγητή που μιλάει διαρκώς επί ώρες μπροστά σε ένα παθητικό ακροατήριο ούτε ανεκτή είναι ούτε ταιριάζει στη φύση και το ρόλο των ΑΕΙ. Το ίδιο ξεπερασμένος είναι και ο τρόπος των εξετάσεων. Η απομνημόνευση ύλης που την επόμενη μέρα ξεχνιέται, το κυνήγι των σημειώσεων και των SOS, τα σκονάκια, οι αντιγραφές κλπ μάς παραπέμπουν σε άλλες εποχές! Ποιος θα έχει το θάρρος να τα αλλάξει όλ’ αυτά συθέμελα; Να μετατρέψει τις παραδόσεις των μαθημάτων σε ανοιχτούς χώρους διαλόγου, προβληματισμού και αντιπαράθεσης επιχειρημάτων, απόψεων, λύσεων; Ποιος θα αντικαταστήσει το ανόητο σημερινό εξεταστικό σύστημα με ένα άλλο που το βάρος θα πέφτει στην έρευνα, στη συγγραφή εργασιών, στην εισήγηση και υποστήριξη απόψεων επί συγκεκριμένων θεμάτων; Ποιος θα επιχειρήσει να μετατρέψει τους άβουλους φοιτητές από «κυνηγούς του 5» σε επιστήμονες; Κι όλ’ αυτά όχι με εντολές και απαγορεύσεις αλλά μέσα από ένα σύστημα παραδόσεων και εξετάσεων που θα μοιάζει περισσότερο με παιχνίδι; Που θα «κρατά» τον φοιτητή στους πανεπιστημιακούς χώρους και δεν θα τον «στέλνει» στις γειτονικές καφετέριες; ΠΟΙΟΣ;
Ταξιάρχης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου