Γράμμος, 30 Αυγούστου 1949: Ευτυχώς που χάσαμε παππού! Α΄ (16 "αλήθειες" για τον ελληνικό εμφύλιο)

1) Ο εμφύλιος πόλεμος δεν ξεκίνησε στις παραμονές των εκλογών του Μάρτη το 1946 με την επίθεση των ανταρτών στο σταθμό χωροφυλακής στο Λιτόχωρο. Άρχισε απ' το 1943 ως σύγκρουση ανάμεσα στις αντιστασιακές οργανώσεις, πρώτα στην ύπαιθρο και σταδιακά στα αστικά κέντρα.
2) Ο Ζαχαριάδης σχεδίαζε την ένοπλη εξέγερση απ΄τα τέλη του 1945. Όμως δεν θα μπορούσε να την πραγματοποιήσει αν μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας (Φλεβάρης 1945) δεν επικρατούσε σε όλη τη χώρα κλίμα τρομοκρατίας σε βάρος των αριστερών και ΕΑΜιτών πολιτών. Μετά την τετράχρονη αιματηρή εθνική αντίσταση, κανείς δεν είχε διάθεση να εγκαταλείψει τη σπίτι, την οικογένεια και τη δουλειά του και να πάρει πάλι τα βουνά. Οι περισσότεροι αναγκάστηκαν να το κάνουν με τη λογική "καλύτερα να πεθάνω πολεμώντας στο βουνό παρά να με σκοτώσουν οι παρακρατικοί τη νύχτα στο κρεβάτι μου"...
3) Ο Στάλιν δεν τήρησε αρνητική στάση στην ένοπλη εξέγερση του ΚΚΕ. Βέβαια, δεν ήθελε και να ρισκάρει τα μεγάλα γεωπολιτικά κέρδη που αποκόμισε η ΕΣΣΔ στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Γι' αυτό και ενίσχυσε διακριτικά τους "Έλληνες Επαναστάτες" ενθαρρύνοντας τις Ανατολικές Χώρες να τους ενισχύουν.
4) Η βοήθεια που έλαβε ο "Δημοκρατικός Στρατός" απ' τις Ανατολικές Χώρες μπορεί να μην συγκρίνεται μ' εκείνη που έλαβε ο κυβερνητικός στρατός απ' τους Αμερικάνους, αλλά δεν ήταν καθόλου ευκαταφρόνητη. Με βεβαιότητα μπορούμε να πούμε πως χωρίς την στήριξη των Ανατολικών Κρατών, ο εμφύλιος πόλεμος στην Ελλάδα είτε δεν θα άρχιζε ποτέ είτε θα τέλειωνε μέσα σε ένα χρόνο το πολύ...
5) Ιδιαίτερα "λεπτό" σημείο ήταν η ενίσχυση του "Δημοκρατικού Στρατού" με πολεμικό υλικό. Για να μην φαίνεται η προέλευση των όπλων, στέλνονταν οπλισμός απ΄τις στρατιωτικές αποθήκες που είχαν εγκαταλείψει οι Γερμανοί κατά την υποχώρησή τους απ' την Ανατολική Ευρώπη. Τα όπλα αυτά ήταν ξεπερασμένα, συχνά προβληματικά και έλειπαν τα ανταλλακτικά.
6) Στη Βουλγαρία, Γιουγκοσλαβία και Αλβανία λειτουργούσαν στρατόπεδα εκπαίδευσης του "Δημοκρατικού Στρατού", αποθήκες τροφίμων και καυσίμων, υγειονομικοί σταθμοί και νοσοκομεία για τους τραυματίες. Στην Τσεχοσλοβακία υπήρχε Σχολή Εκπαίδευσης Δολιοφθορέων μέχρι και τον Αύγουστο του 1950.
7) Ο κυβερνητικός στρατός άρχισε να εφαρμόζει απ' τον Μάη του 1947 το αμερικάνικο σχέδιο της δημιουργίας "νεκρών ζωνών". Εκατοντάδες χιλιάδες κάτοικοι των ορεινών περιοχών πιέστηκαν να εγκαταλείψουν τα χωριά τους και να μεταφερθούν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στα μεγάλα αστικά κέντρα που έλεγχε ο κυβερνητικός στρατός. Με τον τρόπο αυτό "στραγγαλιζόταν" ο "Δημοκρατικός Στρατός" αφού δεν θα μπορούσε να βρει εφόδια, πληροφοριοδότες αλλά και να στρατολογήσει νέους μαχητές.
8) Η επιτυχής εφαρμογή του παραπάνω σχεδίου, η σύγκρουση Τίτου-Στάλιν και, κατ' επέκταση, Τίτο-ΚΚΕ, καθώς και ο φόβος των Αλβανών για εισβολή του ελληνικού στρατού με την κάλυψη του ΟΗΕ, επιτάχυναν την ήττα του "Δημοκρατικού Στρατού" που, άλλωστε, ήταν προδιαγεγραμμένη απ' τις αρχές του 1948.