(Από το μπλογκ "Φιλοσοφούμεν άνευ μαλακίας")
H φιλοσοφία δεν έχει έτοιμες λύσεις ούτε προσφέρει συνταγές. Κάθε φιλοσοφική τοποθέτηση περιέχει περισσότερα ανοιχτά ερωτήματα παρά απαντήσεις.
«Ένα ξέρω ότι τίποτα δεν ξέρω» έλεγε ο Σωκράτης! Για να συμπληρώσει ο Μητρόδωρος ο Χίος: «ούτε κι αυτό ξέρω»!
Ο Ευάγγελος Παπανούτσος («Η ηθική συνείδηση και τα προβλήματά της» εκδ. Γαλαξίας) γράφει: «Φιλοσοφώ σημαίνει ότι ξανακάνω κάτι πρόβλημα. Ενώ, δηλαδή, κατά την κοινή αντίληψη ένα θέμα είναι ξεκαθαρισμένο, εγώ το ξανακάνω πρόβλημα! Πώς; Το σκέφτομαι πάλι απ’ την αρχή!
Ο Michael Landmann (Was ist Philosophie) προσθέτει: «σε κάθε μία από τις θέσεις του ο φιλόσοφος διατηρεί μια εσωτερική απόσταση. Στη φιλοσοφία ανήκει η αμφιταλάντευση μεταξύ της υποστήριξης μιας θέσης και της εκ νέου αμφισβήτησής της».
O φιλόσοφος είναι «αντιστασιακός» της σκέψης. Είναι άνθρωπος στρατευμένος μεν αλλά με κριτική διάθεση, με ευαισθησία και ζωντάνια, με ανοιχτοσύνη και όρεξη για διάλογο. Ο δογματισμός και η προκατάληψη δεν έχουν θέση.
«Φιλόσοφος» δεν είναι τίτλος υπεροψίας αλλά αναγνώριση των ορίων μας. Είναι τίτλος μετριοφροσύνης. Ο φιλόσοφος δεν διαλέγεται με τους άλλους ως σοφός, ως κάτοχος της αλήθειας, δεν ργτορεύει εκ του ασφαλούς. Είναι συν-αναζητητής, γεμάτος απορίες τις οποίες θέλει να μοιράζεται με τους άλλους. Είναι στοχαστικός και φιλοθέωρος αλλά όχι αμέτοχος κριτής ή ουδέτερος παρατηρητής. Ξέρει να αντέχει την αντιφατικότητα των ανθρωπίνων πραγμάτων αλλά και τα πολλά ανοικτά ερωτήματα. Μοιάζει να έχει φορτωθεί ένα βάρος που δυσκολεύεται να σηκώσει δεν μπορεί όμως και να το αποθέσει. Αυτή η κατάσταση του προσδίδει διαρκώς μια νεανική πνοή!
Κλείνουμε με ένα απόσπασμα του Jostein Gaarder απ’ τον «Κόσμο της Σοφίας»: «Ο φιλόσοφος δεν καταφέρνει ποτέ να σταθεί απέναντι στον κόσμο χωρίς απορία και θαυμασμό. Δεν κατάφερε ποτέ να συνηθίσει τον κόσμο. Γι’ αυτόν ο κόσμος εξακολουθεί να είναι κάτι το ακατανόητο. Οι φιλόσοφοι και τα μικρά παιδιά έχουν κάτι κοινό. Ο φιλόσοφος μένει για όλη του τη ζωή παιδί και συνεχίζει, όσο ζει, να θαυμάζει και να απορεί με τον κόσμο, όπως κι ένα παιδί.
Φιλόσοφοι μπορούμε και πρέπει να γίνουμε όλοι…
«Ένα ξέρω ότι τίποτα δεν ξέρω» έλεγε ο Σωκράτης! Για να συμπληρώσει ο Μητρόδωρος ο Χίος: «ούτε κι αυτό ξέρω»!
Ο Ευάγγελος Παπανούτσος («Η ηθική συνείδηση και τα προβλήματά της» εκδ. Γαλαξίας) γράφει: «Φιλοσοφώ σημαίνει ότι ξανακάνω κάτι πρόβλημα. Ενώ, δηλαδή, κατά την κοινή αντίληψη ένα θέμα είναι ξεκαθαρισμένο, εγώ το ξανακάνω πρόβλημα! Πώς; Το σκέφτομαι πάλι απ’ την αρχή!
Ο Michael Landmann (Was ist Philosophie) προσθέτει: «σε κάθε μία από τις θέσεις του ο φιλόσοφος διατηρεί μια εσωτερική απόσταση. Στη φιλοσοφία ανήκει η αμφιταλάντευση μεταξύ της υποστήριξης μιας θέσης και της εκ νέου αμφισβήτησής της».
O φιλόσοφος είναι «αντιστασιακός» της σκέψης. Είναι άνθρωπος στρατευμένος μεν αλλά με κριτική διάθεση, με ευαισθησία και ζωντάνια, με ανοιχτοσύνη και όρεξη για διάλογο. Ο δογματισμός και η προκατάληψη δεν έχουν θέση.
«Φιλόσοφος» δεν είναι τίτλος υπεροψίας αλλά αναγνώριση των ορίων μας. Είναι τίτλος μετριοφροσύνης. Ο φιλόσοφος δεν διαλέγεται με τους άλλους ως σοφός, ως κάτοχος της αλήθειας, δεν ργτορεύει εκ του ασφαλούς. Είναι συν-αναζητητής, γεμάτος απορίες τις οποίες θέλει να μοιράζεται με τους άλλους. Είναι στοχαστικός και φιλοθέωρος αλλά όχι αμέτοχος κριτής ή ουδέτερος παρατηρητής. Ξέρει να αντέχει την αντιφατικότητα των ανθρωπίνων πραγμάτων αλλά και τα πολλά ανοικτά ερωτήματα. Μοιάζει να έχει φορτωθεί ένα βάρος που δυσκολεύεται να σηκώσει δεν μπορεί όμως και να το αποθέσει. Αυτή η κατάσταση του προσδίδει διαρκώς μια νεανική πνοή!
Κλείνουμε με ένα απόσπασμα του Jostein Gaarder απ’ τον «Κόσμο της Σοφίας»: «Ο φιλόσοφος δεν καταφέρνει ποτέ να σταθεί απέναντι στον κόσμο χωρίς απορία και θαυμασμό. Δεν κατάφερε ποτέ να συνηθίσει τον κόσμο. Γι’ αυτόν ο κόσμος εξακολουθεί να είναι κάτι το ακατανόητο. Οι φιλόσοφοι και τα μικρά παιδιά έχουν κάτι κοινό. Ο φιλόσοφος μένει για όλη του τη ζωή παιδί και συνεχίζει, όσο ζει, να θαυμάζει και να απορεί με τον κόσμο, όπως κι ένα παιδί.
Φιλόσοφοι μπορούμε και πρέπει να γίνουμε όλοι…
9 σχόλια:
Το "αναζητείν" και "προβληματίζεσθαι", τουτέστιν, εστί(ν) φιλοσοφείν;
Askard,
Καλημέρα και Καλή εβδομάδα.
έχεις ένα μήνυμα στο δικό μου.
'Ισως ο φόβος σας να με καταδικάσετε, είναι μεγαλύτερος από τον δικό μου στο να δεχθώ την απόφασή σας."
Αυτά είπε ο Τζορντάνο Μπρούνο στους Ιεροεξεταστές, ενώ ετοιμάζονταν να τον οδηγήσουν στην "Ιερά Πυρά",
έτσι τον έκαψαν με την γλώσσα του δεμένη!!!
Αυτός είναι ο θριάμβος της φιλοσοφίας που ρωτά πάντα και για όλα, απέναντι στην εξουσία που θέλει πάντα βεβαιότητες για στηριχτεί πάνω τους....
λιγοι μπορουν να γινουν φιλοσοφοι (κατα τη ταπεινη μου γνωμη) ζουμε στην εποχη της επιφανειας...
εσυ ομως σιγουρα μπορεις και το χαιρομαι!
Και μέσα σε όλα έφαγες τη λαϊκή θυμοσοφία. Πολύ καλή σταχυολόγηση.
αν μου επιτρέπεις...να θέσω ένα ερώτημα? μάλλον φιλοσοφικό....
ξέρεις που πήγαν τα περασμένα Χριστούγεννα?? (φαντάζομαι ξέρεις ποιός μου την έκανε την ερώτηση,έτσι?)
Το ποιος το κατάλαβα!
Αλλά δεν είμαι ούτε τόσο φιλόσοφος ούτε τόσο μικρός για να βρω την απάντηση!
Λοιπόν;
άμα δε μπορείς εσύ...φαντάσου εγώ πόσο δυσκολεύομαι...
πάντως για να γλυτώσω την απάντηση... του έδειξα κάποιους που έπαιζαν μπάσκετ απέναντί μας και φυσικά σιγά μην την γλύτωσα....την ξαναπάτησα....
γιατί παίζουν μπάσκετ... μου λέει
για να περάσει η ώρα τους.... του λέω
και που να πάει???? μου ξαναλέει....
άντε τώρα να εξηγήσεις...ο χρόνος,ο χώρος...και η κοινή πορεία τους....!?!?
'Μάλα γάρ φιλοσόφου τούτο τό πάθος, τό θαυμάζειν...ου γάρ άλλη αρχή φιλοσοφίας ή αύτη' (Πλάτων, 'Θεαίτητος', 155d).
Δημοσίευση σχολίου