Δευτέρα, Δεκεμβρίου 14

Ο "ματωμένος Δεκέμβρης" - Αθήνα 1944 (Α΄)


Απ' το καλοκαίρι του '44 ένοπλες ομάδες και κόμματα προετοιμάζονταν για την μετακατοχική νομή της εξουσίας. Ο λαός δεν ήξερε ακόμα για "σφαίρες επιρροής" και "μοίρασμα του κόσμου" και αξίωνε παραδειγματική τιμωρία των δοσίλογων όπου κι αν κρύβονταν.
Στις αρχές Σεπτέμβρη, μόλις οι Γερμανοί έφυγαν απ' την Πελοπόννησο, αντάρτες του ΕΛΑΣ επιτέθηκαν οργανωμένα και αιχμαλώτισαν ή εξόντωσαν όλες σχεδόν τις φρουρές των "Ταγμάτων Ασφαλείας".
Γλίτωσαν μόνο όσοι πρόλαβαν να παραδοθούν στους Εγγλέζους, δεχόμενοι να δικασθούν ακόμη και ως εγκληματίες πολέμου! Οι υπόλοιποι σφαγιάστηκαν, μαζί με τις οικογένειές τους σε Μελιγαλά, Γαργαλιάνους, Μυστρά, Σπάρτη...

Οι ΕΛΑΣίτες νόμιαζαν πως μ' αυτόν τον φρικιαστικό τρόπο εκδικούνταν για τη σφαγή στα Καλάμβρυτα όπου είχαν συμμετάσχει ενεργά Ταγματασφαλίτες της Πελοποννήσου.
Η βιασύνη του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ να επικρατήσει πολιτικά και στρατιωτικά πριν την έλευση των Άγγλων, αλλά και οι θηριωδίες εις βάρος άμαχων γυναικόπαιδων θορύβησαν τους αστικούς κύκλους της Αθήνας. Ήταν, πλέον, βέβαιο πως η μάχη θα κρινόταν στην πρωτεύουσα...
Κάνουν λάθος όσοι νομίζουν πως τα "Δεκεμβριανά" άρχισαν στις 3 του μηνός. Οι αντίπαλες παρατάξεις είχαν από καιρό αρχίσει να προετοιμάζονται.
Αν εξαιρέσουμε το κέντρο, που έλεγχε η Χωροφυλακή και η Αστυνομία, όλες οι συνοικίες της Αθήνας ΕΑΜοκρατούνταν. Ακόμα και περιοχές όπως η Κυψέλη και του Γκύζη.
Η περιβόητη ΟΠΛΑ (Οργάνωση Περιφρούρησης Λαϊκού Αγώνα), στελεχωμένη ακόμη και με εγκληματικά στοιχεία, συνελάμβανε και εξόντωνε ανεξέλεγκτα "χαφιέδες, δοσίλογους και εχθρούς του λαού"! Μεταξύ αυτών και εκατοντάδες πολιτικούς αντιπάλους του ΚΚΕ που δεν είχαν καμία σχέση με τους Γερμανούς κατακτητές. Την περίοδο εκείνη εξοντώθηκε και η αφρόκρεμα των τροτσκιστών της Αθήνας...

Ο ΕΛΑΣ Αθήνας αποτελούνταν κυρίως από απειροπόλεμους 20χρονους με ελαφρύ οπλισμό. Βέβαια, διέθεταν και εμπειροπόλεμες ομάδες (σε Ασπρόπυργο, Εύβοια και Βοιωτία) έτοιμες να επέμβουν, αλλά κι αυτοί δεν είχαν καθόλου εμπειρία στις οδομαχίες και στο αντάρτικο πόλεων.
Απ' τον Αύγουστο άρχισε μαζική προώθηση όπλων απ' τα βουνά της επαρχίας, αλλά το ίδιο έκαναν και οι αντικομμουνιστικές ομάδες. Μεγάλες ποσότητες όπλων απ' τη Μέση Ανατολή παραλαμβάνονταν απ' τις "Εθνικές Ομάδες" σε απόκρημνα σημεία του Σουνίου, της Κερατέας και στο Πόρτο Ράφτη.

Στις 8 Οκτωβρίου, πριν ακόμα αποχωρήσουν οι Γερμανοί, το ΕΑΜ Αθήνας κατέλαβε τα διυλιστήρια της ΟΥΛΕΝ (μετέπειτα ΕΥΔΑΠ) στο Γαλάτσι, και την επόμενη επιτέθηκαν στους "Χίττες" του Θησείου με τις οδομαχίες να μαίνονται για 23 ώρες μέχρι την Αιόλου και Αθηνάς. Η "μάχη της Αθήνας" είχε ουσιαστικά αρχίσει...
Στις 12 Οκτωβρίου οι Γερμανοί αρχίζουν να αποχωρούν απ' την Αθήνα. Το πρωί της επόμενης μέρας επιχειρούν να ανατινάξουν στο Κερατσίνι το εργοστάσιο της Ηλεκτρικής Εταιρίας που ηλεκτροδοτούσε Αθήνα και Πειραιά. Τότε γράφτηκε η τελευταία σελίδα της κοινής αντιστασιακής δράσης των Ελλήνων. Δυνάμεις του ΕΛΑΣ, βοηθούμενες από ομάδες ένοπλων αστυνομικών του Παυσανία Κατσώτα, απέτρεψαν την καταστροφή!
Στις 14 Οκτωβρίου αρχίζουν να αποβιβάζονται στην Αθήνα οι πρώτες μονάδες του βρετανικού στρατού και η εμπροσθοφυλακή του "Ιερού Λόχου", ενός ειδικού ελληνικού σώματος καταδρομέων που συμμετείχε στον πόλεμο κατά του Άξονα στο πλευρό των συμμάχων.
Ακολουθεί η έλευση και του δεύτερου ελληνικού σώματος που δρούσε στο εξωτερικό, της 3ης Ορεινής Ταξιαρχίας "Ρίμινι" που στρατοπέδευσε στο Γουδί, κοντά στο σημερινό 401 Νοσοκομείο.

Τα δύο αυτά σώματα ήταν τέλεια εκπαιδευμένα και εξοπλισμένα και οι άντρες τους εμπειροπόλεμοι, αγγλόφιλοι και, κυρίως, αντικομμουνιστές...

18 σχόλια:

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Πάντα με συγκινούσαν ιστορίες απ' τα "Δεκεμβρινά" του 1944. καθημερινά περνάω απ' τη γωνία Πανεπιστήμιου και Κριεζώτου και έρχονται στο νου μου οι εικόνες των Βρεταννών αλεξιπτωτιστών να μάχονται πίσω από σακιά με άμμο.
Πίνουμε τον καφέ μας στο Θησείο και σκεφτόμαστε τις μάχες του ΕΛΑΣ με τους "Χίττες" του Γρίβα.
Κατεβάζουμε τα τσιπουράκια μας στην Πλάκα, στην οδό Κυδαθηναίων στο "σχολαρχίο" και ξεπηδαν τα φαντάσματα όσων συμμετείχαν τότε στις οδομαχίες.
Περνάμε απ' τα προσφυγικά της Αλεξάνδρας, απ' τον περιγερειακό του Λυκαβηττού, απ' τις στήλες του Ολυμπίου Διός κι ακόμα βλέπουμε στους τοίχους τις τρύπες των πολυβόλων...

Αλλά επειδή ξέρω πως ελάχιστοι ενδιαφέρονται για όσα έγιναν στην Αθήνα πριν 65 χρόνια, η συνέχεια της αφήγησης θα γίνει στο άλλο ομόσταυλο ιστολόγιο, στο "χαιρετίσματα στην εξουσία"...

takis είπε...

Kοίταξε μην φας καμιά αδέσποτη στα μέρη που συχνάζεις...

και μετά και μετά, δεν θα μας πείς?

ή μήπως ήρθαν οι μέλισσες?,
που λέει και ο bar-u-fos.....

YΓ Τι τα σκαλίζεις...

ΥΓ 2 Πάω να αγναντέψω το ηλιοβασίλεμα απο μια φελούκα στον Νείλο..

spirosvii είπε...

Καλά ήταν τότε με του Κομουνιστές και τους Δεξιούς ή δεν κατάλαβα καλά?

Πολύ μπερδεμένα είναι αυτά...δεν καταλαβαίνω πολλά πράγματα

ΟΡΕΙΝΟΣ είπε...

Ξέχασες και το κτίριο απέναντι από το "Πράσινο" στην Καισαριανή, που τα πίναμε με τον τυφλό ακορντεονίστα κα τη "Τζώρτζια". Τα θραύσματα στους τοίχους και την Κόβα στην εσωτερική αυλή: ΚΟΒ Πλινθοκτίστων!!

Το Πράσινο έγινε πολυκατοικία, τα πλινθόκτιστα αντέχουν ακόμη...

Πάντως εμφύλιοι υπήρχαν πάντα και συνόδευαν άλλους αγώνες, όπως τον αγώνα του 21. Οπλατζήδες και Χίτες, πάντα..

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Τάκη, και μετά ήρθαν τα αποικιακά στρατεύματα και σεν ήρθαν οι Ρώσοι!
Εσύ σκάλιζε τα απόκρυφα της φελούκα σου!

Σπύρο, άστα, αυτά είναι ιστορίες για αγρίους! Αλλά για πολύ αγρίους μιλάμε...

Ορεινέ, η Καισαριανή, ιδίως τα πλινθόκτιστα, ήταν ζωντανό-ανοιχτό μουσείο!
Τότε στην καισαριανή δεν τολμούσε να πατήσει ούτε το "μηχανοκίνητο" της Χωροφυλακής, δηλ. το εκλεκτό της σώμα που έδρευε κάπου απέναντι απ' το Μουσείο, οδός Πατησίων 91-93!
Τραγική ειρωνία αποτελεί πως σήμερα στην Καισαριανή είναι η έδρα των ΜΑΤ!
Και, επίσης, ότι απ' την Καισαριανή προέρχεται το "μίασμα της εργατικής τάξης", ο Ρουσόπουλος! Καμιά σχέση με τον σεμνό βιοπαλεστή πατέρα του που τον αγαπούσε και εκτιμούσε όλη η Καισαριανή...

Βάσσια είπε...

Μπορεί να είναι "ματωμένες" σελίδες, αλλά είναι ιστορία, η νεότερη ιστορία μας.

Ο Εμφύλιος, τα Δεκεμβριανά ....
Και το λέω με παράπονο γιατί ποτέ δεν το δίδαξαν - μέχρι τότε που πήγαινα Λύκειο- στα σχολεία.

Μόνοι μας έπρεπε να διαβάσουμε και να μάθουμε για εκείνες τις εποχές.

Δυσάρεστο το θέμα, αλλά το "χάρηκα" κταλαβαίνεις..

Καλή εβδομάδα

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Βάσια, αν με ενημέρωσαν σωστά, διδάσκεται πλέον στα σχολεία και η περίοδος του εμφυλίου.
Αλλά με τρόπο μάλλον ηθικοπλαστικό!

Τι λες; Εμείς να συνεχίσουμε με τον δικό μας τρόπο;

Stelina είπε...

Και καλά θα κάνετε να συνεχίσετε με τον δικό σας τρόπο.

Γεγονότα που θα έπρεπε να να τα θυμούνται όλοι και τα παρουσίασς τέλεια.

Φιλάκια πολλά!

Αστερόεσσα είπε...

Eναλλακτικές 3:

1. Να μπω στο τρυπάκι και να κάνω σοβαρή ανάλυση.

2. Να σου στείλω φιλάκια και να σου πω "τι ωραία που μας τα λες, πάντα τέτοια".

3. Να το βουλώσω προς στιγμήν, μέχρι να μου δώσεις το επόμενο πάτημα για να σου αντιμιλήσω και να σε κράξω.

Μάλλον θα προτιμήσω το #3.

Σου βάζω λοιπόν 3!

BUTTERFLY είπε...

Αλλά επειδή ξέρω πως ελάχιστοι ενδιαφέρονται για όσα έγιναν στην Αθήνα πριν 65 χρόνια, η συνέχεια της αφήγησης θα γίνει στο άλλο ομόσταυλο ιστολόγιο, στο "χαιρετίσματα στην εξουσία"...


Κανεις μεγαλο λαθος, εγω εδω σε διαβαζω παντα και με ενδιαφερει πολυ να μαθωωωωω!!!!!!

Κατα τα αλλα, πολυ καλημερα σας!

ο δείμος του πολίτη είπε...

ΠΟλύ ωραίοα αρθράκι. Πράγματι πάντως από καιρό ήταν έτοιμες οι αντιμαχόμενες παρατάξεις.

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Στελίνα, καλώς ήλθες!
Επειδή δεν χαλάμε χατίρια στις ωραίες, θα κάνουμε ένα ακόμη (άντε το πολύ δύο) ποστάκι για τα Δεκεμβριανά...

Αστερούλα, κι εγώ προτιμάω το τρία, αλλά να μου θυμίσεις να σου δώσω απ' τα τρία το μακρύτερο!

Χριστινάκι, θα συνεχίσουμε λοιπόν και αύριο με "Δεκεμβριανά"! Απλά θα συντομεύσουμε λίγο τα κειμενάκια για να μην κουράζουν...

Δείμε, αν προσέξεις, το ΚΚΕ δεν άλλαξε από τότε τακτική! Συνεχώς προσπαθεί να εξωθήσει τις εξελίξεις στα άκρα, μπας και το ίδιο επωφεληθεί! Και, φυσικά, συνεχώς την πατάει...
Ένα απλό παράδειγμα: εδώ κάτω στην Αθήνα έχουμε αγανακτήσει με το ΚΚΕ. Κάθε μέρα, πρωί-απόγευμα, κάνουν πορείες στο κέντρο, κλείνουν οι δρόμοι και οι Αθηναίοι κυριολεκτικά υποφέρουν!
Αποτέλεσμα; Όλοι κατηγορούν το "κόμμα της εργατικής τάξης" και ορισμένοι, δυστυχώς, ζητάν την απαγόρευση των διαδηλώσεων!

Βάσσια είπε...

Λοιπόν θα σου πω κάτι, ως δεύτερη δουλειά έχω δακτυλογραφήσεις και μεταφράσεις. Κάποτε ένας ηλικιωμένος από ένα χωριό (από τα χωριά του εμφυλίου) μου έδωσε τα χειρόγραφά του να του γράψω. Ήταν πολύ μικρός όταν στρατολογήθηκε στο ΕΑΜ. Περιέγραφε λοιπόν σε πολλές σελίδες, με τον απλό, γλυκό και αγωνιστικό του τρόπο αληθινά γεγονότα για τον εμφύλιο, για το χωριο του (που υπήρξε γνωστό και για ένα άλλο γεγονός με κάποιον επώνυμο της τέχνης) για έναν άγγλο σύμμαχο, για τον Αρη Βελουχιώτη, για μάχες.... Όλα με τα αληθινά του ονόματα και τα "αντάρτικα".

Ήταν ίσως η καλύτερη "ιστορία" που διάβασα.

Ήθελα και θέλω πάρα πολύ να αναρτήσω κομμάτια, αλλά, δεν έχω την αδεία του και δεν ξέρω που να τον βρω πια...

Ο γιος μου, θυμήθηκα μετά, ότι κάτι λίγα διδάχθηκε στο Λύκειο, αλλά τίποτα το συνταρακτικό.

Καλό απόγευμα :-)

Υ.Γ.
Το 1983 στο φεστιβάλ της ΚΝΕ αγόρασα το βιβλίο "Ο Αλύγιστος (επί εσχάτη προδοσία)" του Κ. Κοτζιά για τον Νίκο Πλουμπίδη.

Δεν ανήκω στο χώρο αλλά διαβάζω "το χώρο" και το λάτρεψα το συγκεκριμενο βιβλίο.
Το έχεις διαβάσει;

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Βάσσια, το βιβλίο αυτό πρέπει να κυκλοφόρησε γύρω στα 1990. Οπότε δεν το αγόρασε το 1983 στο Φεστιβάλ της ΚΝΕ στο σκοπευτήριο Καισαρινής, αλλά μάλλον στο Φεστιβάλ στην Πανεπιστημιούπολη Ιλισίων...

Βάσσια είπε...

Το βιβλίο είναι εκδόσεις ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ, 5η έκδοση , ΑΘΗΝΑ 1982.

(μήπως λες άλλο) ;

Το δικό μου, επειδή γράφω πάντα ημερομηνίες είναι αγορασμένο το 1983.
:-)

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Το δικό μου είναι 8η έκδοση, 1989!
χαχα
και οι δύο έχουμε δίκιο...

takis είπε...

Υπάρχουν και τα μοντέρνα Δεκεμβριανά...
Διάβασα οτι άρχισε ο πόλεμος κατά της διαφθοράς και πρώτο θύμα είναι ο υφυπουργός Ρόβλιας...

Ο κακομοίρης δεν διαβάζει το μπλόγκ σου και θα πέρναγε απο τις στοιχειωμένες γειτονιές και μάλλον θα του ήρθε καμία αδέσποτη....

Ασκαρδαμυκτί είπε...

Αυτόν τον βρήκε το βόλι καθώς πέρναγε έξω απ' τη Σχολή Ευελπίδων, που επανασυστήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 1944!
Αν οι ΕΛΑΣίτες καταλάμβαναν τη Σχολή Ευελπίδων και το Σύνταγμα Χωροφυλακής στου Μακρυγιάννη, θα έπιναν το καφεδάκι τους στη Μεγάλη Βρατανία και θα έκαναν και τον υφυπουργό Ρόβλια Υπουργό!