Ο Βενιζέλος φαινόταν τυφλωμένος από την απατηλή λάμψη της Σμύρνης. Τα λαμπρά κτίριά της, την πνευματική της ζωή, το φιλόδοξο και ολοκαίνουργιο πανεπιστήμιό της..
Είχε την ανεδαφική προσδοκία πως η πόλη, ως λιμάνι πλέον του ελληνικού κράτους θα παρέμενε, τάχα, οικονομικός πνεύμονας της Μικράς Ασίας.
Όλ' αυτά τον έκαναν, ίσως, να παραβλέψει αρκετούς άλλους κρίσιμους παράγοντες:
α) Η γεωφυσική διαμόρφωση της δυτικής Μ. Ασίας δεν επέτρεπε τη χάραξη φυσικών συνόρων που θα εξασφάλιζαν αποτελεσματική άμυνα. Μακροπρόθεσμα θα ήταν δυσβάσταχτο ή, καλύτερα, εντελώς ανέφικτο να διατηρηθεί ο έλεγχος της περιοχής πολεμώντας διαρκώς με την Τουρκία.
β) Η Σμύρνη όφειλε την οικονομική της ακμή στο γεγονός ότι αποτελούσε την βασική έξοδο της Μ. Ασίας στο Αιγαίο. Αν μετατρεπόταν σε "ελληνικό λιμάνι" τα δεδομένα θα άλλαζαν. Η εθνικιστική Τουρκία θα διέθετε απέραντη ακτογραμμή και πολλές επιλογές ανάπτυξης άλλων λιμανιών. Η Σμύρνη θα παράκμαζε όπως η Ερμούπολη της Σύρου και, εν μέρει, η Θεσσαλονίκη.
Βέβαια, η εκ των υστέρων κριτική είναι εύκολη. Όμως τώρα, έστω και μετά από 80 χρόνια, μπορούμε να πούμε πως εκείνη την εποχή υπήρχαν κάποιοι εφικτότεροι για την πατρίδα μας στόχοι:
α) Η Δυτική Θράκη, έστω και χωρίς την Κωνσταντινούπολη, μπορούσε να ενσωματωθεί πολιτικά και στρατιωτικά στον εθνικό κορμό.
β) Η Βόρειος Ήπειρος θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης με την Ιταλία, τη στιγμή, μάλιστα, που θα εξέλιπε ο ελληνοϊταλικός ανταγωνισμός στη Μ. Ασία.
γ) Την Κύπρο είχαν ήδη υποσχεθεί οι Άγγλοι στον Κωνσταντίνο (Οκτώβριος 1915) με μοναδικό όρο να ενισχύσει η Ελλάδα τη Σερβία. Οι Άγγλοι σίγουρα δεν θα την αρνιόταν και στο Βενιζέλο το 1919...
Είχε την ανεδαφική προσδοκία πως η πόλη, ως λιμάνι πλέον του ελληνικού κράτους θα παρέμενε, τάχα, οικονομικός πνεύμονας της Μικράς Ασίας.
Όλ' αυτά τον έκαναν, ίσως, να παραβλέψει αρκετούς άλλους κρίσιμους παράγοντες:
α) Η γεωφυσική διαμόρφωση της δυτικής Μ. Ασίας δεν επέτρεπε τη χάραξη φυσικών συνόρων που θα εξασφάλιζαν αποτελεσματική άμυνα. Μακροπρόθεσμα θα ήταν δυσβάσταχτο ή, καλύτερα, εντελώς ανέφικτο να διατηρηθεί ο έλεγχος της περιοχής πολεμώντας διαρκώς με την Τουρκία.
β) Η Σμύρνη όφειλε την οικονομική της ακμή στο γεγονός ότι αποτελούσε την βασική έξοδο της Μ. Ασίας στο Αιγαίο. Αν μετατρεπόταν σε "ελληνικό λιμάνι" τα δεδομένα θα άλλαζαν. Η εθνικιστική Τουρκία θα διέθετε απέραντη ακτογραμμή και πολλές επιλογές ανάπτυξης άλλων λιμανιών. Η Σμύρνη θα παράκμαζε όπως η Ερμούπολη της Σύρου και, εν μέρει, η Θεσσαλονίκη.
Βέβαια, η εκ των υστέρων κριτική είναι εύκολη. Όμως τώρα, έστω και μετά από 80 χρόνια, μπορούμε να πούμε πως εκείνη την εποχή υπήρχαν κάποιοι εφικτότεροι για την πατρίδα μας στόχοι:
α) Η Δυτική Θράκη, έστω και χωρίς την Κωνσταντινούπολη, μπορούσε να ενσωματωθεί πολιτικά και στρατιωτικά στον εθνικό κορμό.
β) Η Βόρειος Ήπειρος θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης με την Ιταλία, τη στιγμή, μάλιστα, που θα εξέλιπε ο ελληνοϊταλικός ανταγωνισμός στη Μ. Ασία.
γ) Την Κύπρο είχαν ήδη υποσχεθεί οι Άγγλοι στον Κωνσταντίνο (Οκτώβριος 1915) με μοναδικό όρο να ενισχύσει η Ελλάδα τη Σερβία. Οι Άγγλοι σίγουρα δεν θα την αρνιόταν και στο Βενιζέλο το 1919...
10 σχόλια:
Πάλι με "καταστροφές" ασχολήθηκα γμτ!
Ρε μπας και δεν πάω καλά;
Ένα είναι σίγουρο. Η προδοτική στάση αυτών που διαδέχθηκαν το Βενιζέλο. Το Γουδί τους άξιζε. Όπως και σε πολλούς άλλους, πιο σύγχρονους..
Στην Καθημερινή έχει γίνει αρκετός διάλογος για το ζήτημα.
είναι χρήσιμο για τους υπερπατριώτες του συρμού του σήμερα
Το Μεγαλο Ονειρο, η Μεγαλη Ελλαδα, τα Μεγαλα Λαθη, οι Μεγαλες Προδοσιες, οι Μεγαλες Ιδεες και τελικα, το Μεγαλο Τιποτα!
parapona xeparapona, to tragoudi mas aresei.. :p
Ορεινέ, η Βενιζέλος είχε σωστή στρατηγική. Το έλεγε άλλωστε ευθέρως: "δεν στηρίζομαι στη δύναμη των όπλων. Προσπαθώ να εναρμονίσω τα εθνικά συμφέροντα με εκείνα των μεγάλων δυνάμεων"!
Σίγουρα, αν παρέμενε ο ίδιος στην εξουσία, τα πράγματα δεν θα οδηγούνταν στην πλήρη καταστροφή. Αλλά η ιδέα της "μεγάλης Ελλάδας" ήταν ανεδαφική.
Οι διάδοχοί του ενεργούσαν εντελώς σπασμωδικά, χωρίς κανένα σχέδιο και χωρίς διεθνή ερίσματα. Σίγουρα τους βαραίνει "βαριά αμέλεια". Δόλο είναι πολύ βαρύ να τους αποδώσουμε.
Προσωπικά θα έστελνα στο απόσπασμα μόνο όσους είχαν πει τη φράση "αφήστε (τους μικρασιάτες) να τους σφάξουν (οι Τούρκοι) γιατί αν έρθουν (στην Ελλάδα) θα ρίξουν την κυβέρνηση"! Αυτοί μάλιστα, ήθελαν εκτέλεση!
Τσουκνίδα, αυτοί οι "υπερπατριώτες" προκάλεσαν την εθνική καταστροφή με τον πόλεμο του 1897, αυτοί αποφάσισαν την προέλαση του στρατού μας μέχρι την Άγκυρα το 1921, αυτοί έκαναν το πραξικόπημα στην Κύπρο και προκάλεσαν την τουρκική εισβολή, αυτοί μας δημιούργησαν τεράστια προβλήματα με το "μακεδονικό", τον Οτσαλάν και τα Ίμια...
Χριστίνα, τελικά η μεγάλη καταστροφή!
Σελήνω, σούπερ είναι και το τραγουδάκι "τα σμυρναίικα τραγούδια"...
O Τάκης παρόλα αυτά σκεφτόταν μια τροφαντή αλλά λυγερή τουρκάλα ξεναγό που είχε ερωτευτεί ενα φίλο πρόσφατα...
αυτή ήταν "καταστροφή" !...
δυστυχώς το ειδύλιο δεν κράτησε πολύ..(επενέβησαν οι "μεγάλες δυνάμεις" βλέπετε..το άλλο αμόρε του φίλου στην Ελλάδα,,δράμα σας λέω)
ΥΓ Οντως μας εχει επηρεάσει όλους η πρόσφατη μαυρίλα..γμ τα καμένα τους..
H εκτέλεση στο Γουδί ήταν μια άπελπις προσπάθεια για απόδοση ευθυνών, γι' αυτό έγινε και με τόσο συνοπτικές διαδικασίες. Έπρεπε να βρεθούν για τον κόσμο οι αποδιοπομαίοι τράγοι.
Όχι πως στερούνταν ευθυνών οι Γούναρης, Στράτος, Πρωτοπαπαδάκης, Χατζηανέστης κλπ. Αλλά δεν ήταν και οι μόνοι που έφεραν ευθύνη για τα Μικρασιατικά και την προέλαση μέχρι το Αφιόν Καραχισάρ.
Προσωπικά θα επιθυμούσα να μην είχαν καν χαραχτεί σύνορα στα Βαλκάνια. Οι νομάδες λαοί να μπαινόβγαιναν ελεύθερα μεταφέροντας πολιτισμούς, ήθη και έθιμα. Τα σύνορα τα χάραξαν οι Δυνάμεις της Δύσης για να μας καταδυναστεύουν. Μήπως και αυτή η επανάσταση του 21, δεν έπρεπε να είχε γίνει καν; Γιατί εξελίχθηκε τελικά σε ιλαροτραγωδία..
Mα, δε θα μπορούσαν να μην έχουν χαραχτεί σύνορα στα Βαλκάνια. Ήταν μέσα στα συμφέροντα των χωρών της Αντάντ, ειδικά της Αγγλίας, ο έλεγχος της Βαλκανικής. Ο Βενιζέλος δεν είχε άγνοια στο τι επιδίωκε κάθε χώρα της συμμαχίας. Αλλά αυτά είναι μέσα στο παιχνίδι της διπλωματίας. Προσπαθείς με τις συμμαχίες να κερδίσεις τα μέγιστα για λογαριασμό σου.
Όσο για την επανάσταση του '21... Η ιστορία δε χαράσσεται ποτέ με τη γνώση του μετά, ακόμη κι αν οι εξελίξεις είναι τόσο αναμενόμενες που να σου επιβεβαιώνουν τις προβλέψεις. Και ευτυχώς γι' αυτό, ειδάλλως τίποτε δε θα γινόταν. Θα μέναμε όλοι με το σκεπτικισμό μας.
Δημοσίευση σχολίου